İlk süt dişleri 6.ayda sürmeye başlar. Bu süreç bebekten bebeğe değişebilir (3 aylıktan 12 aylığa kadar değişiklik gösterebilir.). Süt dişlerinin çıkması 2,5-3 yaşlarında tamamlanır. Alt ve üst çenede 10’ar adet olmak üzere toplamda 20 adet süt dişi vardır. 6 yaşında karışık dişlenme dönemi başlar. 5- 5,5 yaşlarında alt keserlerin sallanmasıyla değişim süreci başlar. ilk sallanıp düşen bu ön dişler sebebiyle anne babalar diğer süt dişlerinin de birkaç ay ya da yıla kalmadan değişeceğini düşünür. Fakat süt azı dişlerinin değişme yaşı ortalama 10-11 yaş civarındadır. Süt dişlerinin dökülme yaşı çocuktan çocuğa değişebilmektedir.
Doktora ne zaman götürülmesi gerekir?
İlk diş muayenesi ilk diş çıkmasından sonraki 6 ay içerisinde yapılmalıdır. İlk diş muayenesi önemlidir çünkü ailelere bebeğin beslenme şekli, dişlerin nasıl temizlenmesi gerektiği anlatılır. Yanlış beslenme alışkanlıkları sonucu ve süt dişleri nasıl olsa değişeceği düşüncesi ile erken çocukluk çağı çürükleri (biberon çürükleri) oluşmaktadır. İlk muayeneden sonraki düzenli kontrollerle bunların önüne geçilebilmektedir.
Süt dişleri çürükleri
Süt dişlerinde çürük açısından pek çok risk faktörü vardır.
Gece beslenmesi: Emzirme ile başlayan sürecin 18 aydan sonrada özellikle gece devam etmesi süt dişleri için en büyük risktir. Anne sütü bir çok açıdan koruyucu özellik taşımasına rağmen süt dişlerinin çıkmasıyla beraber gece verilen anne sütü erken çocukluk çağı çürüklerinin oluşmasına neden olmaktadır. Çünkü gündüz gerçekleşen ve diş yüzeylerini temizleyen tükürük akışı gece azalmakta dolayısıyla anne sütünün uzun süre diş yüzeyinde kalmasına sebep olmaktadır. Bunun sonucunda süt dişlerinde tebeşirimsi beyaz görüntüyle başlayan ve kırılmalarla devam eden erken çürükler oluşur.
Fırçalamanın çocuğa bırakılması: Motor fonksiyon kabiliyetinin 8-9 yaşlarında oturduğu düşünülürse çocuğun kendi dişlerini temizleyebilmesi mümkün değildir. Kendi başına diş fırçalama kriteri olarak ayakkabı bağlayabilme, kendi saçını temizleyebilme alınabilir. Özellikle gece yatmadan ebeveyn tarafından yapılacak fırçalama önemlidir. Sabahları kendi yapması için fırsat verilebilir.,
Fırçalama bitirildikten sonra yatmadan süt içirilmesi:
Alerjik astım vb sebeplerle kullanılan ağız inhalatörleri: ağızdan uygulanan bu tarz ilaçlar belli oranlarda şeker içerdiğinden çürük oluşmaması için ağız mutlaka suyla çalkanmalıdır.
Abur cubur miktarının ve sıklığının çokluğu ve niteliği Gofret yerine saf çikolata verilmesi, sakız çiğnetilerek ağızda tükürük akışının sağlanması ile azıların çürümesi azaltılabilir. Atıştırmalık olarak kuruyemiş, kuru meyve tercih edilebilir. Atıştırma sıklığı azaltılabilir.
Çürük olunca ne yapmak gerekir?
Diş çürüğü çocuklarda en sık görülen ağız içi rahatsızlığından biridir. Süt dişlerindeki çürükler önlenebilir ve geri dönüşümü olan enfeksiyonlardır. Ancak tedavi edilmediğinde ağrı, apse, yetersiz beslenme, azalmış büyüme ve gelişme, konuşma bozuklukları, erken diş kaybı ve maalesef bazı yaşıtları tarafından sosyal dışlanmayla sonuçlanabilmektedir. Bu nedenle önlenebilir bir hastalık olan diş çürükleriyle mücadelede koruyu uygulamalar önem kazanmaktadır.
Bakımı nasıl yapılır?
-İlk diş çıktıktan sonra ebeveynler fırçalamaya başlamalıdır. Çocukların henüz el becerileri yeterli olmadığı için etkili bir fırçalama yapamazlar. Anne baba en az 6-7 yaşına kadar çocukların dişlerini fırçalamalı, sonraki yaşlarda da çocukları fırçalarken izlemelidir.
-Dişler kahvaltıdan sonra ve yatmadan önce, günde 2 kere fırçalanmalıdır.
-Diş hekiminin çocuğun yaş ve ihtiyacına göre belirlediği bir fırça ve macun ile Çocukların yaşına ve özel ihtiyaçlarına göre diş hekiminin belirlediği Uygun boyutta fırça ve fluoridli diş macunu kullanılmalı
Süt dişleri düşmezse ne olur?
Süt dişleri düşmezse sebebi araştırılmalıdır. Eğer tüm dişleri ilgilendiren bir sürme bozukluğu varsa genetik faktörler etkili olabilir ya da hipotiroid, raşitizm gibi bir durum sebebiyle olabilir. Altta sürekli diş germi yoksa diş sürme hareketi olmadığı için süt dişi uzun yıllar ağızda kalabilir. Bazen altta sürekli diş germi bulunduğu halde herhangi bir nedenle retansiyon gösteren ankiloz süt dişleri bulunmaktadır. böyle dişler gelişim duraklaması sonucu okluzal planın aşağısında kalır.